Төр, хувийн хэвшлийн түншлэлийн тухай хуулийн төслийг эцсийн хэлэлцүүлэгт бэлтгэхээр болов
2022-11-17

            УИХ-ын чуулганы өнөөдрийн нэгдсэн хуралдаанаар Төр, хувийн хэвшлийн түншлэлийн тухай хуулийн төслийн анхны хэлэлцүүлгийг хийлээ. Уг хуульд Төр, хувийн хэвшлийн түншлэлийн төв байгуулахаар тусгасан байна. УИХ-ын Эдийн засгийн байнгын хорооны хуралдааны санал дүгнэлтийг гишүүн Ц.Цэрэнпунцаг танилцуулав. Түүний танилцуулгад дурдсан онцлох зүйлсийг хүргэе. 

  • Ажлын хэсгээс бэлтгэсэн зарчмын зөрүүтэй 48 саналын томьёолол, 5 багц найруулгын санал, хамт өргөн мэдүүлсэн хуулийн төслүүдийн талаарх 26 саналын томьёолол болон гишүүн Б.Энхбаярын гаргасан зарчмын зөрүүтэй гурван саналын томьёоллыг хэлэлцэж, санал хураалт явуулсан. 
  • Байнгын хорооны хуралдаанаар хэлэлцсэн зарчмын зөрүүтэй саналын томьёололд төрийн захиргааны төв байгууллагуудын үйл ажиллагааны давхардлыг багасгах, түншлэлийн төсөл хэрэгжүүлэх хугацааг тодорхой болгох зорилгоор түншлэлээр хэрэгжүүлэх төслийн саналд хийх урьдчилсан үнэлгээг 30 хоногийн дотор түншлэлийн асуудал эрхэлсэн төрийн захиргааны төв байгууллага бие даан хийхээр, төслийг урьдчилан зарлах хугацаа 12 сар хүртэл байхаар тусгасан.
  • Ажлын хэсгээс аймаг, нийслэлд түншлэлийн төслийг бие даан хэрэгжүүлэх чиглэлээр Засаг захиргаа, нутаг дэвсгэрийн нэгж, түүний удирдлагын тухай хуулийн 21, 24 дүгээр зүйлд заасан чиг үүргийг хэрэгжүүлэхтэй холбогдуулан Засгийн газрын эрх олгосноор аймаг, нийслэлийн жилийн төсвийн аравны нэгээс хэтрүүлэлгүйгээр аймаг, нийслэл бие даан түншлэлийн төсөл хэрэгжүүлэх, тус харилцааг зохицуулах журмыг энэ хуульд нийцүүлэн шинээр батлах санал гаргасныг хуралдаанд оролцсон гишүүдийн олонх дэмжсэн. 
  • Түншлэлийн гэрээний төрөлд “барих, түрээслэх, ашиглах, шилжүүлэх” хэлбэрийг шинээр нэмэхээр хуулийн төсөлд тусгасан нь хуралдаанд оролцсон гишүүдийн олонхын дэмжлэг авсан.
  • Хууль хэрэгжиж эхлэхээс өмнө холбогдох дүрэм, журмыг шинэчлэн боловсруулах, олон нийтэд сурталчлан таниулахад тодорхой хугацаа шаардлагатай тул хуулийг дагаж мөрдөх хугацааг 2023 оны долдугаар сарын 1-ний өдрөөс эхлүүлэх санал гаргасныг хуралдаанд оролцсон гишүүдийн олонх дэмжсэн. 

             УИХ-ын гишүүд хуулийн төсөлд төр, хувийн хэвшлийн түншлэлийн хүрээнд томоохон төсөл, хөтөлбөрийг хэрэгжүүлэх эрх зүйн орчныг тодорхой болгосон, эсэхийг түлхүү тодруулж байв. 
                       Байгаль орчин, аялал жуулчлалын дэд сайд Г.Түвдэндорж хариултдаа "Хүчин төгөлдөр үйлчилж буй Концессын тухай хуулийн эрх зүйн орчин тодорхой бус, хэтэрхий ерөнхий агуулгатай тул томоохон төсөл, хөтөлбөрүүдийг хэрэгжүүлэх боломжгүй байсныг тодотгоод уг хуулийн төслөөр дээрх боломжуудыг нээж өгсөн. Ялангуяа төрийн байгууллагуудын оролцоо чиг үүргийн тодорхой болгож, хувийн хэвшлийн оруулж буй хөрөнгө оруулалтыг дэмжих, эрсдэлээс хэрхэн хамгаалах зэрэг асуудлыг нарийвчлан тусгасан"-ыг хэллээ. 
              Мөн тэрбээр “Хуулийн төсөлд орон нутагт төр, хувийн хэвшлийн түншлэлийн хүрээнд томоохон төслүүдийг хэрэгжүүлэх боломж бүрдүүлсэн зохицуулалт тусгасан. Төслийг хэлэлцүүлэгт бэлтгэх үүрэг бүхий ажлын хэсгээс энэ асуудлаар орон нутагт тодорхой эрхийг нь нээж өгсөн. Тухайлбал, хуулийн төслийн 7.1.8-д Монгол Улсын засаг захиргаа, нутаг дэвсгэрийн нэгж, түүний удирдлагын тухай хуулийн 21, 24 дүгээр зүйлд заасан чиг үүргийг хэрэгжүүлэхтэй холбогдуулан аймаг, нийслэлд түншлэлийн төсөл бие даан хэрэгжүүлэх эрхийг аймаг, нийслэлийн нэг жилд хийх түншлэлийн гэрээний нийт үнийн дүн нь тухайн аймаг, нийслэлийн жилийн төсвийн арваны нэгээс хэтрэхгүй байх заалтыг оруулсан” гэв. 
               Байнгын хорооны дарга Ц.Цэрэнпунцаг “Жижиг, дунд үйлдвэр эрхлэгчид төсөл, хөтөлбөр хэрэгжүүлэхдээ техник, эдийн засгийн үндэслэлээ боловсруулж чаддаггүй. Иймд Төр, хувийн хэвшлийн түншлэлийн төв жижиг, дунд үйлдвэрлэл эрхлэгчдийн хэрэгжүүлэх төслийн судалгааг хийж, техник эдийн засгийн үндэслэлийг нь боловсруулж өгнө. Энэ нь хуулийн хүрээнд томоохон дэмжлэг болно. Мөн уг хуулиар уул уурхай, банк санхүү, батлан хамгаалахаас бусад салбарт жижиг, дунд үйлдвэрлэл эрхлэгчид төсөл, хөтөлбөр хэрэгжүүлэхэд түлхүү хамрагдах боломжийг бүрдүүлсэн” хэмээн нэмэлт тайлбар өгсөн. 

               Төр, хувийн хэвшлийн түншлэлийн тухай хуулийн төслийг эцсийн хэлэлцүүлэгт бэлтгүүлэхээр шилжүүллээ. 

Сэтгэгдэл